Londra Yunus Emre Enstitüsü Londra Merkez Camii (London Central Mosque) ile iş birliğinde 6 Ağustos Cumartesi günü Hattat ve Müzehhibe  Ayten Tiryaki’yi konuşmacı olarak ağırladığı Kitap Sanatları ve Tezhip konulu bir etkinliğe ev sahipliği yaptı.

Londra Yunus Emre Enstitüsü tarafından 2017 yılından bu yana düzenlenen Kültür Sanat Konuşmaları Serisi kapsamında düzenlenen etkin, Usta Hattat ve Müzehhibe Ayten Tiryaki’nin konuşması ile başladı. Tiryaki tezhip sanatının uygulamasını katılımcılara gösterdiği etkinlikte ayrıca Ayten Tiryaki’nin eserleri sergilendi.
 
Etkinlik Londra Merkez Camii (London Central Mosque) Müdürü Dr. Ahmed Dubayan’ın açılış konuşması ile başladı. Konuşmasına Londra Yunus Emre Enstitüsü’ne bu etkinliği organize ettiği için teşekkürlerini sunarak başlayan Dr. Dubayan tezhip sanatının geçmişten günümüze sürdürülen geleneksel İslam sanatları arasında nasıl ayrıcalıklı bir yere sahip olduğunu vurguladı. 

Dr. Dubayan, konuşmasına tezhip sanatının farklı millet ve inanç sistemlerindeki örneklerine değinerek devam etti ve tezhip sanatçılarının ince işçiliğine duyduğu derin hayranlığı dile getirdi. 

TEZHİP SANATI ORTA ASYA’DA ORTAYA ÇIKTI

Dr. Dubayan'ın açılış konuşmasının ardından usta sanatçı Ayten Tiryaki, katılımcıları tezhip sanatının ışıldayan tarihinde bir yolculuğa çıkardı. Ayten Tiryaki konuşmasına tezhip sanatının Orta Asya’da ortaya çıktığını, Selçuklular ile Anadolu’ya ulaştığını ve Osmanlı İmparatorluğu döneminde zirvesine ulaştığını ifade etti. Sanatçı, özellikle Kur’an-ı Kerim yazmalarının süslenmesinde kullanılan tezhip sanatının 16. yüzyılda en verimli ve zengin dönemine ulaştığını vurguladı. 

Sanatçı ayrıca bu sanatın ortaya çıktığı ilk zamanlarda bir kitap sanatı olarak icra edilirken daha sonra 20. yüzyılda matbaanın yaygınlaşması ile bir levha sanatına dönüşmesini örnekler üzerinden konuşmacılara anlattı. 

Ayten Tiryaki etkinliğin ilerleyen bölümlerinde 40 yıllık deneyimi boyunca tasarladığı sanat eserlerinden örnekleri katılımcılara sergiledi. Sanatçı, gösterdiği örneklerle tezhip sanatının inceliklerini, bu sanatta kullanılan farklı teknikleri ve bu sanatta gerçek altının kullanılmasının önemini vurguladı. 

Söyleşi, tezhipte kullanılan klasik tezhip ve halkar boyama gibi iki farklı tekniğin farklı boyama stillerinin kullanılarak tezhip desenlerinin boyama şekillerinin uygulamalı gösterimi ile sona erdi.  

Konuşma ve sunumun sona ermesinin ardından etkinlik Ayten Tiryakinin eserlerinden bir seçkinin ziyarete açılması ve sanatçı ile katılımcıların sanat dolu sohbetleri eşliğinde gecenin ilerleyen saatlerine dek devam etti.  

TÜRKİYE’DE HAT İCAZETİ ALAN İLK KADIN HATTAT

Ordu doğumlu olan sanatçı Ayten Tiryaki 1983 yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesini yüksek lisans diplomasıyla bitirdi. Tiryaki, 1978 yılında Ankara’da başladığı klasik sanatlarla ilgili çalışmalarını İstanbul’da devam ettirdikten sonra 1983 yılında Hattat Hasan Çelebi’den hat dersleri almaya başladı.  Ayten Tiryaki 1989 yılında Hasan Çelebi’den hat icazeti alan ilk kadın hattat olarak tarihe geçti. 1984 yılında Kubbealtı Akademisi bünyesinde tezhib kurslarına başlayan sanatçı, Prof. Dr. Çiçek Derman ve İnci Ayan Birol ile birlikte tezhip çalışmalarını sürdürdükten sonra tezhip icazetini aldı. 

Çok sayıda koleksiyonda eseri bulunan sanatçının birçok eseri de kitap ve levha olarak basıldı. Yurt içi ve yurt dışında çeşitli sergilere iştirak eden sanatçının birçok ödülü bulunuyor.

Üsküdar ve Ümraniye’de Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı Kur’an-ı Kerim kurslarında 20 yıl öğretmenlik yaptıktan sonra 2004 yılında emekli olan sanatçı, hat ve tezhip alanlarında çok sayıda öğrenciye icazet verdi. Ayten Tiryaki, İstanbul’da öğrencileriyle birlikte sanat çalışmalarına devam ediyor.